Jedne wybory - trzy różne ordynacje. Co warto wiedzieć?
Podczas wyborów samorządowych, które odbędą się 21 października br. obowiązywać będą trzy różne systemy wyborcze.
Dodatkowo, styczniowa nowelizacja Kodeksu wyborczego wprowadziła nowe reguły ich przeprowadzania. Fundacja im. Stefana Batorego przygotowała przewodniki wyjaśniające najważniejsze zasady jesiennej elekcji. Kandydatkom i kandydatom pomogą przygotować strategie wyborcze, a obywatelom zrozumieć, w jaki sposób ich głosy przełożą się na wyniki głosowania.
Cztery lata temu start w wyborach lokalnych cieszył się dużym zainteresowaniem. W 2014 do rad gmin kandydowało 155 000 osób, do rad powiatów 65 000, a do sejmików województw 9 000. Łącznie w wyborach wystartowało 229 000 osób.
„Wybory samorządowe to dobry moment, aby wziąć sprawy w swoje ręce. Aktywiści i aktywistki mogą zyskać większy wpływ na decyzje dotyczące ich społeczności. Niestety, często problemem jest brak wiedzy na temat zasad i procedur wyborczych. Aktywiści nie dysponują takim zapleczem eksperckim jak partie polityczne. Dlatego to przede wszystkim do nich kierujemy nasze opracowania. Wyjaśniamy, jakimi regułami rządzą się wybory, kto może kandydować, jak założyć komitet wyborczy, jak sfinansować kampanię i wiele innych kwestii” – wyjaśnia Joanna Załuska, szefowa działu Demokracja w forumIdei Fundacji im. Stefana Batorego.
Trzy systemy wyborcze
Podczas wyborów samorządowych odbywa się kilka głosowań. Wyborcom przypominają o tym różne kolory kart. Wybieramy radnych różnych szczebli samorządu terytorialnego oraz wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. W zależności od organu i wielkości gminy, w wyborach samorządowych obowiązują aż trzy systemy wyborcze.
W wyborach wójtów, burmistrzów i prezydentów miast do otrzymania mandatu wymagana jest bezwzględna większość głosów (50% + 1 głos). Jeżeli żaden kandydat jej nie uzyskał, do drugiej tury przechodzą dwie osoby z najlepszymi wynikami.
„Doświadczenia pokazują, że druga tura wyborów jest potrzebna w około 1/3 polskich gmin. Jej istnienie to zachęta do startu dla większej liczby kandydatów. Dla wyborców to okazja, żeby głosując najpierw kierować się „sercem”, dopiero potem kalkulacjami politycznymi” – wyjaśnia dr Adam Gendźwiłł, ekspert Fundacji im. Stefana Batorego, autor opracowania „Reguły wyborów samorządowych 2018”.
Radni w gminach do 20 tys. mieszkańców wybierani są w wyborach większościowych w okręgach jednomandatowych (JOW). Nie ma tu drugiej tury, a mandat otrzymuje osoba z najlepszym wynikiem. System nie przewiduje „nagród pocieszenia”, a duża liczba głosów oddanych przez wyborców jest „marnowana” – nie przekłada się na mandaty. Przegrani – nawet jeśli zdobywają po 20-30% głosów w swoich okręgach, nie mogą liczyć na mandat. Ten system względnie najlepiej sprawdza się w niewielkich, spójnych społecznościach lokalnych.
Ordynacja proporcjonalna pozwala zdobywać mandaty z jednego okręgu wyborczego różnym komitetom, przez co dokładniej odwzorowuje preferencje wyborców. W małych okręgach wyborczych reguła ta wzmacnia przewagę najsilniejszych komitetów. Ordynacja proporcjonalna zachęca niezrzeszonych aktywistów do integracji i wspólnego startu w ramach jednej listy.
Zdaniem dr. Gendźwiłła z perspektywy komitetu wyborczego najkorzystniejsze jest wystawienie maksymalnej liczby kandydatów w okręgu, ponieważ każdy przyniesie trochę głosów na listę. „Ta logika nie jest korzystna dla samych kandydatów. Koledzy i koleżanki z tej samej listy bywają większym zagrożeniem i konkurencją niż rywale z innych ugrupowań.”
Co zmieniła nowelizacja Kodeksu wyborczego
Reguły organizowania i przeprowadzania wyborów samorządowych zmieniły się na początku tego roku w związku z uchwaleniem Ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych.
Ustawa ta wprowadziła m.in.:
- pięcioletnią (zamiast czteroletniej) kadencję władz samorządowych,
- dwukadencyjność wójtów, burmistrzów i prezydentów (liczoną od tegorocznych wyborów),
- rezygnację z jednomandatowych okręgów wyborczych w gminach pow. 20 tys. mieszkańców (zostaną zastąpione systemem proporcjonalnym, tak jak było w 2010 r.),
- zakaz „podwójnego kandydowania”, czyli ubiegania się jednocześnie o mandat wójta oraz radnego (poza funkcją radnego w tej samej gminie).
Może Cię zaciekawić
Prognoza pogody na Święta i kolejne dni. W weekend nawet +23 st. C!
Prognoza pogody dla miasta LimanowaW Limanowej tegoroczne Święta Wielkanocne będą ciepłe sobota i niedziela słoneczna, później nadejdzie ...
Czytaj więcejNaturalne barwniki jajek lepsze od "sklepowych"
Przed Wielkanocą barwniki do jaj można kupić supermarketach, dyskontach i sklepach spożywczych. Ich łatwa dostępność i szybkość działania s...
Czytaj więcejPrzepisy na nieoczywiste wielkanocne potrawy na bazie jajek
Wielkanoc to najważniejsze i najstarsze święto chrześcijan. W wielkanocnym jadłospisie nie bez powodu kluczową rolę odgrywają jajka, będące ...
Czytaj więcejMężczyzna rozprowadzał narkotyki, zakopując je w skrytkach w ziemi
Jak poinformował w czwartek Bartosz Izdebski z zespołu prasowego małopolskiej policji, diler został namierzony w wyniku pracy operacyjnej policjan...
Czytaj więcejSport
Klaudia Zwolińska z brązowym medalem Mistrzostw Świata!
Pochodząca z Kłodnego (gmina Limanowa) Klaudia Zwolińska zdobyła przed chwilą brązowy w Mistrzostwach Świata w kajakarstwie górskim (K1) ...
Czytaj więcejWiększość nie wypełnia zaleceń odnośnie aktywności fizycznej
Na jego podstawie można stwierdzić, że ćwiczą przede wszystkim ludzie młodzi, z przewagą mężczyzn, osoby pracujące, z miast powyżej 200 tys...
Czytaj więcejHokej na lodzie w Tymbarku: wskrzeszają piękną sportową tradycję
Spotkanie trwało II tercje, a na koniec zawodnicy zaserwowali widzom dodatkowe rzuty karne Spotkanie komentował Marian Jaroszyński, który na...
Czytaj więcejDwunasty zawodnik – wspólny apel wojewody małopolskiego i klubów piłkarskich
Wspólny apel podpisali: wojewoda małopolski Łukasz Kmita, prezes Naczelnej Rady Lekarskiej prof. Andrzej Matyja oraz wiceprezes Wisły Kraków SA M...
Czytaj więcejPozostałe
Ostatnia chwila by zgłosić chęć skorzystania z transportu do lokalu wyborczego
Ułatwienia w dotarciu na wybory w pierwszej kolejności przysługują wyborcom o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności oraz tym, kt�...
Czytaj więcejChcesz głosować korespondencyjnie lub przez pełnomocnika? Terminy upływają
Głosowanie korespondencyjne zgłoś do 25 marca Głosowanie w wyborach bez wychodzenia z domu? Doręczenie pakietu wyborczego przez listonosza? Taki...
Czytaj więcejLista KO do Sejmiku Województwa Małopolskiego
Spotkanie otworzyła posłanka Weronika Smarduch – szefowa sztabu regionalnego KKW Koalicja Obywatelska. Ważne jest uświadomienie mieszkańcom re...
Czytaj więcejCzy w wyborach samorządowych można głosować poza swoim okręgiem?
W wyborach samorządowych trzeba głosować w miejscu zameldowania 7 i 21 kwietnia odbędą się wybory samorządowe, w których wybierzemy radnych g...
Czytaj więcej
Komentarze (4)
Ciekawy komentarz odnośnie PiS o czym bardzo cicho w mediach.