Jedna Polska, ale bardzo różnorodna - wyniki sondażu

Aż 62,1% Polek i Polaków uważa, że nauka religii powinna odbywać się na plebaniach, podczas gdy tylko 37,9% jest za lekcjami religii w szkołach. 55,9% woli tradycyjną trumnę, ale już aż 44,1 % wybrałoby urnę. Aż 54,1% uważa, że Nobel dla Lecha Wałęsy to było nieporozumienie, podczas gdy tylko 45,9% czuje dumę w związku z tym faktem. Tylko 37,6% Polek i Polaków wybiera pomidorową, podczas gdy aż 62,4% woli rosół.

Te i wiele innych, równie zaskakujących, poważnych, ale i zabawnych informacji na temat polskiego społeczeństwa wynika z sondażu „Sto pytań na stulecie niepodległości”, który przeprowadzony został w ramach prowadzonej wspólnie przez Fundację Batorego i Kulturę Niepodległą kampanii społecznej „Jesteśmy różni. Jesteśmy Polską”. To pierwsze w Polsce tego typu badanie, całkowicie poświęcone podobieństwom i różnicom między nami.  

W ramach sondażu, przeprowadzonego w grudniu 2018 przez agencję badawczą Difference, badane były poglądy Polek i Polaków na bardzo różne tematy – od bardzo fundamentalnych, dotyczących naszej opinii na temat Unii Europejskiej, religii, czy nas samych, po mniej poważne i zabawne: dotyczące naszych codziennych wyborów, przyzwyczajeń czy preferencji. Zebrane wyniki pokazują ciekawy obraz polskiego społeczeństwa i burzą stereotypowe postrzeganie linii podziałów w polskim społeczeństwie. Może to być ważna informacja, zwłaszcza w roku wyborczym, w którym temat segmentowania odbiorców i pozycjonowania elektoratu wracał będzie wielokrotnie.

Do podsumowania i skomentowania wyników badania zaproszeni zostali eksperci. Jak zauważa psycholog społeczny Jacek Santorski: Polaków nie da się prosto podzielić na „dwa plemiona”, jak to się często upraszcza w narracjach publicystów i polityków. Pytanie, które proponuję podjąć,to: czy mamy do czynienia z bogactwem różnorodności czy raczej „neurotyczną niespójnością”?

Premier: rok 2025 będzie rokiem pozytywnego przełomu Biskup Tarnowski zainaugurował Rok Jubileuszowy w diecezji

To, co zaciekawiło ekspertów, to pewne pozorne sprzeczności, które wynikają z badań. Okazuje się, że w kraju, w którym zdecydowana większość społeczeństwa deklaruje przywiązanie do wartości katolickich, aż 74% badanych jest za antykoncepcją, a 82% za finansowaniem in vitro. W tym samym czasie 63,6% osób uważa Jana Pawła II za świętego, 85,2% jest zdania, że Bóg istnieje, a 63,9% za najważniejsze wartości uznaje te, wyrażone w haśle „Bóg, honor, ojczyzna”. Przykładów tego typu paradoksów jest więcej. Przypisywane zazwyczaj partiom lewicowym idee, dotyczące chociażby ekologii, również zyskują przychylność Polaków. 80,8% z nich, gdyby miało wybierać między energią
z wiatru czy węgla, wybrałoby tę pierwszą, a 76,1% uważa, że globalne ocieplenie to nie żarty, 58% popiera feminizm i aż 58,4 % jest za legalizacją marihuany.

Stwierdzenie, że Polacy różnią się między sobą w każdej właściwie sprawie pachnie banałem. Jeśli jednak przyjrzymy się szczegółowym rezultatom sondażu, okaże się, że są sprawy, o których zdecydowana większość z nas myśli podobnie. I to właśnie w oparciu o nie powinniśmy podtrzymywać polską wspólnotę – uważa prof. Antoni Dudek z Instytutu Politologii Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

- Uważam, że w polskiej kulturze obowiązuje szkodliwy kult zgody i jedności, gdy tymczasem demokracja polega na współistnieniu różnych poglądów, akceptacji różnorodności, nieustannym dialogu i sporze. Ten quiz to raczej zabawa niż poważne badania opinii, ale chciałabym, żebyśmy częściej się tak bawili. Warto pytać innych z autentycznym zaciekawieniem, co sądzą na różne tematy. Warto słuchać odpowiedzi i akceptować, że są inne niż nasze. I warto oprzeć się pokusie „pakietowania” poglądów. Ludzie się różnią inaczej niż zakładają to politycy. Wyniki quizu zaskoczyły mnie (ogromne poparcie dla in vitro i legalizacji marihuany), zasmuciły (42% uważa, że pies powinien być w budzie, nie na kanapie), zaciekawiły (poglądy na miłość, zdradę, wychowanie). Odpowiedzi na różne pytania są często wzajemnie sprzeczne – wiele osób chce walczyć ze smogiem, ale uważa, że węgiel to „Polska duma”, popierają feminizm, ale są przeciwnikami wyboru. Ale najciekawsza jest odpowiedź na pytanie, czy Polaków więcej łączy, czy dzieli – zdania są dość równo podzielone - mówi Agnieszka Graff-Osser z Ośrodka Studiów Amerykańskich Uniwersytetu Warszawskiego.

Kolejnym elementem kampanii jest quiz on-line, zamieszczony na stronie internetowej www.jakajestpolska.pl. Biorący w nim udział internauci odpowiadają na te same pytania, co ankietowani w sondażu, a ich odpowiedzi układają się kolorystycznie w taki sposób, że tworzą flagę Polski. Flaga każdego z internautów wygląda inaczej, bo jest wynikiem jego indywidualnych wyborów.

Wyniki ogólnopolskiego sondażu i internetowego quizu nie zawsze się pokrywają, w dodatku wyniki zabawy internetowej są dynamiczne. Platforma, na której jest zamieszczony quiz, rejestruje je sukcesywnie, w miarę przybywania uczestników i ich odpowiedzi. Dotychczas stronę odwiedziło niemal 130 tys. osób.

- Każda flaga, która powstaje w ramach akcji „Jaka jest Polska" jest inna, a jednak podobna. Mieniąca się mapa barw to przecież żywy algorytm, za którego wyliczeniami ukryła się – „a to Polska właśnie” – podsumowuje Max Cegielski z Kultury Niepodległej.

Pełne wyniki badań dostępne są tutaj: https://jakajestpolska.pl/publ...