Gdzie powinien stanąć pomnik?

Limanowa. Pomnik Nieznanego Żołnierza miał zostać przeniesiony na teren Parku Miejskiego (okolice Muzeum). Grupa mieszkańców Limanowej zgłosiła się z inicjatywą by pomnika tam nie przenosić, lecz postawić go w miejscu budowanego ronda na ulicy Matki Boskiej Bolesnej, czyli tam gdzie pierwotnie stał od 1930 roku.

W związku z przebudową ulicy Kopernika i Targowej, a także budową ronda na ulicy Matki Boskiej Bolesnej Pomnik Nieznanego Żołnierza, który w ostatnich latach stał na skwerze przy ulicy Matki Boskiej Bolesnej został zdemontowany do przeniesienia. Władze miasta zaproponowały jego nową lokalizację na terenie Parku Miejskiego (przy Muzeum Regionalnym Ziemi Limanowskiej).

W ostatnich dniach pięciu zacnych mieszkańców Limanowej zwróciło się do burmistrza pismem z inną propozycją. - Jako mieszkańcy Limanowej zainteresowani jej historią i dniem dzisiejszym doceniamy starania modernizację miasta w rejonie ulic Kopernika i Targowej – napisał do burmistrza ks. Stanisław Wojcieszak, Stanisław Ociepka, Jerzy Bogacz, Stanisław Rakoczy i Józef Szymon Wroński. - W związku z tą inwestycją nie jest nam obojętny los Pomnika Nieznanego Żołnierza, dlatego uważamy, że należy ponowie rozpatrzyć sprawę jego lokalizacji. Pomnik ten, odsłonięty w 1930 roku przez ks. prałata Kazimierza Łazarskiego, był przez dziesięciolecia miejscem, wokół którego skupiała się pamięć o obrońcach Ojczyzny i gdzie odbywały się obchody świąt narodowych. Monument ten upamiętnia zrywy wolnościowe Polaków – także limanowian – w latach 1830 – 1921 (od Powstania Listopadowego do wojny polsko-bolszewickiej), pomimo to przetrwał w stanie nienaruszonym lata wojny i czasy stalinowskie.
Miejsce, na którym nasi przodkowie wznieśli Pomnik Nieznanego Żołnierza nie było przypadkowe. Tworzył on bowiem oś urbanistyczną i ideową z limanowską świątynią – kościołem pomnikiem Konstytucji 3 Maja, stał na szlaku przemarszu Legionów Józefa Piłsudskiego. To, co było czytelne i ważne dla poprzednich pokoleń nie znalazło, niestety, zrozumienia we współczesności. Wyrazem tego było, pozbawione racjonalnego uzasadnienia, przeniesienie pomnika w roku 1997, które zdegradowało tę narodową pamiątkę pod względem urbanistycznym i architektonicznym. Teraz, przy okazji przebudowy układu komunikacyjnego w ciągu ul. Matki Boskiej Bolesnej, błąd ten można naprawić, wkomponowując pomnik w powstające rondo. Obeliskowy kształt pomnika doskonale organizuje przestrzeń, a jego ulokowanie w ciągu komunikacyjnym jest rozwiązaniem sprawdzonym i stosowanym w wielu miejscach. Nazwa nowego ronda mogłaby nawiązywać do idei pomnika (np. Rondo Niepodległości).
Równocześnie pragniemy zaznaczyć, że propozycja umieszczenia Pomnika Nieznanego Żołnierza za dworem Marsów jest trudna do zaakceptowania. Pomnik znalazłby się na zapleczu zabytkowego budynku, na jego dawnym podwórzu gospodarczym. Rozwiązanie to pozbawione byłoby perspektywy koniecznej przy założeniach pomnikowych inie miałoby żadnych związków ideowych czy historycznych z otoczeniem. Nie jest to miejsce dostojne i godne dla tak ważnego pomnika – jedynego tego rodzaju w Limanowej.
Jesteśmy spadkobiercami naszych przodków. Wraz ze stworzoną przez nich spuścizną materialną przejęliśmy także zobowiązania ochrony stworzonych przez nich pomników oraz kontynuowania tradycji patriotycznych. Tymczasem projektanci nowych rozwiązań, kierując się wyłącznie względami praktycznymi i użytkowymi, spychają narodowe symbole w urbanistyczny kąt, podczas gdy powinny być one stale obecne i widoczne w najbardziej eksponowanych miejscach przestrzeni publicznej. Wierzymy, że połączenie nowoczesności z szacunkiem dla przeszłości, tradycji i historycznych pamiątek jest w Limanowej możliwe.

-    Uważam, że lokalizację pomnika należy poddać pod publiczną dyskusję wśród mieszkańców – mówi Władysław Bieda, burmistrz miasta Limanowa. - Szkoda, że ta dyskusja będzie tak późno, gdyż już wcześniej informowaliśmy o zamyśle przeniesienia pomnika pod Muzeum Regionalne Ziemi Limanowskiej i nie było głosów sprzeciwu. Myślę jednak, że należy rozważyć i poważnie potraktować opinie, pomimo wykonanych już znacznych przygotowań do przeniesienia pomnika do Parku.

Burmistrz przedstawia też swoje argumenty za poszczególnymi lokalizacjami.  - Koncepcja lokalizacji pomnika w Parku wynikła stąd, że chcieliśmy zlokalizować pomnik w przestrzeni, w której będzie swobodny dostęp do pomnika zarówno w dni powszednie jak i w święta państwowe – mówi burmistrz. - Teren za Dworem Marsów dziś kojarzony jest z miejscem niedostępnym  z tej przyczyny, że wcześniej było tam wybudowane ogrodzenie, a teren ten ogólnie mówiąc był zaniedbany. Natomiast jest koncepcja, aby ten teren został włączony w przestrzeń życia publicznego. Pomnik zlokalizowany byłby przy alejkach parkowych, w których oprócz zieleni i kwiatów byłyby również sadzawki wodne. Teren wokół pomnika byłby zagospodarowany tak, aby mogły się tam odbywać uroczystości patriotyczne. Chcielibyśmy aby stał także miejscem, gdzie będzie można się zapoznać z historią Limanowej, aby w tym rejonie pojawiły się rzeźby, płaskorzeźby związane z rożnymi ważnymi wydarzeniami historycznymi miasta oraz tablice informacyjne. To stanowiłoby pewnego rodzaju kompleks informacyjny o historii Limanowej. Natomiast rondo chcieliśmy zagospodarować rabatami kwiatowymi oraz fontanną, która podniosłaby walory estetyczne tego miejsca.

- Usytuowanie pomnika na rondzie jest oczywiście możliwe – dodaje burmistrz. - Będzie to miejsce historyczne, nie mniej jednak będą mankamenty takiego usytuowania. Rondo nie jest aż tak duże, by na tarczy można było wykonać chodnik do którego prowadziłoby przejście, w związku z tym do pomnika nie będzie można podejść. W czasie obchodów uroczystości państwowych będzie konieczność wyłączenia ruchu kołowego. Dodatkowo w tym roku przed 11 listopada nie będzie można tego pomnika tam ulokować, gdyż najpierw musi zostać zrealizowana inwestycja drogowa.

- Na dzień dzisiejszy obydwa rozwiązania są możliwe. Liczymy na opinie mieszkańców, gdyż nie chcielibyśmy, aby nasze starania o poprawę wizerunku miasta były sprzeczne z oczekiwaniami mieszkańców - mówi Władysław Bieda.

Zapraszamy do dyskusji oraz oddania głosów w sondzie.

Będzie wniosek o Europejski Nakaz Aresztowania Romanowskiego Tragiczne odkrycie: ciało w budynku gospodarczym