Dziś w kraju i na świecie (piątek, 25 lipca)

Dziś jest piątek, dwieście szósty dzień roku. Wschód słońca o godz. 04.44, zachód o godz. 20.39. Imieniny obchodzą: Alfons, Antoni, Dariusz, Franciszek, Jakub, Krzysztof, Krzysztofa, Paweł, Rudolf i Walentyna.

615 lat temu (1410 r.) wojska polsko-litewskie rozpoczęły oblężenie Malborka.

515 lat temu (1510 r.) w Krakowie przy ulicy Kanoniczej 17 powstała pierwsza drukarnia wydająca książki w języku polskim; jej założycielem był Bawarczyk Florian Ungler.

107 lat temu (1918 r.) na wiecu w Zakopanem uchwalono przyłączenie Orawy i Spiszu do Polski.

Kardynał zaprasza kapłanów na rekolekcje przed ingresem Czy warto dawać intymne podarunki na święta - Oto, co musisz wiedzieć zanim się na to zdecydujesz

93 lata temu (1932 r.) w Moskwie podpisano polsko-sowiecki pakt o nieagresji.

91 lat temu (1934 r.) w Warszawie urodził się przyszły ksiądz Adam Boniecki, redaktor naczelny polskiej edycji dziennika „L'Osservatore Romano” (1979-1991); generał zakonu marianów (1993-2000); od 1964 r. związany z „Tygodnikiem Powszechnym”, w latach 1999-2011 jego redaktor naczelny.

86 lat temu (1939 r.) w ośrodku wywiadowczym w Pyrach pod Warszawą polski wywiad przekazał przedstawicielom wywiadów brytyjskiego i francuskiego rezultaty prac nad szyframi niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma.

80 lat temu (1945 r.) zakończyła się obława augustowska, w której z rąk NKWD zginęło kilkuset Polaków.

73 lata temu (1952 r.) wszedł w życie podpisany 18 kwietnia 1951 r. w Paryżu traktat o utworzeniu Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali.

56 lat temu (1969 r.) w Vence we Francji zmarł Witold Gombrowicz (ur. 1904), prozaik, eseista, dramatopisarz; autor m.in. „Ferdydurke”, „Iwony, księżniczki Burgunda”, „Trans-Atlantyku”, „Pornografii” i „Operetki”.

11 lat temu (2014 r.) Sejm przyjął ustawę powołującą do życia Polską Agencję Kosmiczną.

POLSKA

Dziś o godz. 10 odbędzie się pierwsze posiedzenie rządu w nowym składzie; dzień wcześniej, w czwartek, ministrowie zostali powołani na swoje stanowiska przez prezydenta.

Rząd zajmie się przygotowanymi przez Ministerstwo Obrony Narodowej Strategią Bezpieczeństwa Narodowego Polski oraz projektem uchwały ws. upoważnienia MON do złożenia deklaracji dot. zaangażowania Polski w działania w celu pozyskania pomocy finansowej w ramach unijnego instrumentu „Security Action for Europe (SAFE)”.

Ministrowie zajmą się także m.in. projektem wprowadzającym centralną elektroniczną rejestrację na świadczenia zdrowotne. W harmonogramie obrad znalazł się również projekt uchwały ws. przyjęcia Koncepcji Rozwoju Kraju do 2050 r.

Dziś o godz. 9 w Warszawie wicepremier, szef MON Władysław Kosiniak-Kamysz podpisze umowę o udzielenie Polsce przez Stany Zjednoczone Ameryki gwarancji kredytowej w ramach programu Foreign Military Financing. W uroczystości udział weźmie również wiceminister obrony Paweł Zalewski oraz Brent T. Christensen - podsekretarz stanu ds. kontroli zbrojeń i bezpieczeństwa międzynarodowego USA.

Gwarancja kredytowa ze strony Stanów Zjednoczonych wyniesie - jak przekazało MON - 4 mld dolarów. Środki zostaną przeznaczone na modernizację polskich Sił Zbrojnych.

Foreign Military Financing to program Departamentu Stanu zakładający przyznawanie sojusznikom i partnerom USA pożyczek i grantów na zakup amerykańskiego sprzętu wojskowego. W kwietniu br. w ramach pakietu pomocowego dla Ukrainy Kongres zwiększył dostępne w ramach FMF środki dla sojuszników NATO do 6,7 mld dolarów.

Dziś w Warszawie gościć będzie generał Alexus Grynkewich, dowódca wojsk NATO w Europie. Spotka się on z premierem Donaldem Tuskiem, wicepremierem, szefem MON Władysławem Kosiniakiem-Kamyszem oraz wicepremierem, szefem MSZ Radosławem Sikorskim.

Spotkania te związane są z ostatnimi słowami generała. Naczelny dowódca sił NATO w Europie uważa, że USA i Unia Europejska mają półtora roku na przygotowanie się do potencjalnego globalnego konfliktu zbrojnego z Chinami i Rosją, a rok 2027 może być rokiem kryzysowym.

Gen. Grynkewich to doświadczony amerykański pilot myśliwców i dowódca operacji na Bliskim Wschodzie, ze znacznym doświadczeniem w pracy w strukturach NATO i Pentagonie. Stanowisko Naczelnego Dowódcy Sojuszniczych Sił Europy (SACEUR) objął na początku lipca z rąk gen. Christophera Cavolego.

O godz. 10 rozpocznie się posiedzenie sejmowej komisji śledczej ds. Pegasusa. Zaplanowano na nim przesłuchanie Marka Utrackiego, byłego zastępcy szefa Służby Kontrwywiadu Wojskowego. O godz. 12 rozpocznie się część niejawna posiedzenia.

Dzisiaj, w ostatnim dniu posiedzenia, Sejm przeprowadzi drugie czytanie rządowego projektu reformy szpitali, który zakłada elastyczne przekształcanie oddziałów i łączenie szpitali przez samorządy.

Szpital w tzw. sieci będzie mógł, za zgodą prezesa NFZ, w ramach danego profilu, zamienić tryb pełnej hospitalizacji na leczenie planowe lub jednodniowe albo na udzielanie świadczeń z zakresu stacjonarnej opieki długoterminowej. Związki jednostek samorządu terytorialnego (jst) będą mogły tworzyć i prowadzić samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej (SP ZOZ-y), a także podmioty lecznicze działające w formie spółek kapitałowych i jednostek budżetowych. Projekt przewiduje możliwość łączenia szpitali przez jednostki samorządu terytorialnego.

Rządowe propozycje przewidują też wprowadzenie przepisów dotyczących tworzenia i zatwierdzania programów naprawczych SP ZOZ-ów, w których wystąpiła strata netto. Sporządzenie programu miałaby poprzedzić analiza efektywności szpitala i jego poszczególnych jednostek.

W ramach informacji bieżącej posłowie, na wniosek klubu KO, wysłuchają podsumowania dotychczasowych działań deregulacyjnych rządu i ich efektów.

Następnie zaplanowano ponad 2-godzinny blok głosowań m.in. nad projektem uchwały przygotowanym przez Prezydium Sejmu w sprawie potępienia wypowiedzi podważających prawdę o tragedii Holokaustu. Posłowie będą też głosować nad stanowiskami i poprawkami Senatu do szeregu ustaw.

Posłowie wysłuchają też sprawozdania z działalności Najwyższej Izby Kontroli w 2024 roku. Dokument przedstawia najistotniejsze informacje o NIK i jej działalności kontrolnej, a także prezentuje inicjatywy strategiczne oraz efekty pracy Izby. Zaplanowane jest wystąpienie prezesa NIK Mariana Banasia.

Wcześniej sprawozdanie było rozpatrywane w ramach komisji sejmowych, które przedstawiły wnioski i uwagi Komisji do Spraw Kontroli Państwowej. Komisja ta na posiedzeniu w dniu 22 lipca ostatecznie nie podjęła decyzji w sprawie pozytywnego zaopiniowania sprawozdania. Siedmiu jej członków zagłosowało za, tyle samo przeciw. Opinię komisji zaprezentuje parlamentarzystom poseł Tomasz Kostuś (KO).

Dziś o godz. 13 w Katedrze Polowej Wojska Polskiego w Warszawie rozpoczną się uroczystości pogrzebowe gen. Waldemara Skrzypczaka - generała broni, dowódcy Wojsk Lądowych w latach 2006-2009, w 2005 roku dowódcy polskiego kontyngentu w Iraku, a w latach 2012-2013 - wiceszefa MON. W ostatnich latach generał Skrzypczak pozostał zaangażowanym ekspertem publicznym i komentatorem kwestii związanych z obronnością, wojskiem czy wojną w Ukrainie.

Generał zmarł w poniedziałek 21 lipca w wieku 69 lat. Po uroczystościach w Katedrze Polowej generał pochowany zostanie na warszawskich Powązkach Wojskowych. Na piątkowych uroczystościach pogrzebowych spodziewana jest obecność najważniejszych dowódców wojskowych, a także przedstawicieli MON oraz zwierzchnika Sił Zbrojnych - Prezydenta RP.

ZAGRANICA

Prezydent USA Donald Trump rozpoczyna dziś prywatną wizytę w Szkocji, która potrwa pięć dni. W tym czasie otworzy nowe pole golfowe w Aberdeenshire, imienia swojej matki, która z urodzenia była Szkotką. Trump nie może liczyć na serdeczne powitanie ze strony Szkotów. Antyprezydenckie protesty, organizowane przez koalicję Stop Trump, zapowiadane są m.in. w Ayr, Aberdeen, Glasgow i Edynburgu. Organizatorzy demonstracji nazywają Trumpa „globalnym tyranem”, wielu wyraża też niezadowolenie z jego wsparcia dla rządu Izraela w wojnie z palestyńskim Hamasem.

W Stambule spotkanie delegacji rządowych na szczeblu wiceministrów Iranu, Niemiec, Francji i Wielkiej Brytanii na temat irańskiego programu nuklearnego. Od wielu lat państwa Zachodu postrzegały działania Iranu, w tym szeroki program wzbogacania uranu znacznie powyżej poziomu wymaganego do cywilnych zastosowań, jako przygotowania do budowy arsenału nuklearnego. Władze Iranu twierdzą jednak, że bomby nie produkują, zaś do wzbogacania uranu ich kraj ma niezbywalne prawo. Program nuklearny Iranu został w znacznym stopniu zastopowany w wyniku czerwcowych ataków bombowych Izraela i USA.

Francuski Sąd Kasacyjny, będący odpowiednikiem Sądu Najwyższego, wypowie się w sprawie nakazu aresztowania byłego prezydenta Syrii Baszara al-Asada, wydanego w 2023 roku. W 2024 roku, ale jeszcze przez obaleniem reżimu Asada, sąd apelacyjny zatwierdził nakaz, ale odwołała się od tej decyzji prokuratura. Głównym powodem jej sprzeciwu było to, że uznanie nakazu, równoznacznego z aktem oskarżenia, otwierałoby drzwi do postępowań przed sądami we Francji wobec urzędujących szefów państw za zbrodnie międzynarodowe.