Afty: dlaczego powstają i sposoby na walkę z nimi (w tym domowe)

Jesień to czas barwnych liści, chłodniejszych temperatur i przytulnych wieczorów. Ale dla wielu osób to również czas, kiedy pojawiają się nieprzyjemne i bolesne afty w jamie ustnej. Jak się okazuje, nie jest to tylko zbieg okoliczności, a zjawisko to ma swoje uzasadnienie w dostępnych badaniach naukowych. Przyjrzyjmy się bliżej przyczynom powstawania aft jesienią i najskuteczniejszym sposobom leczenia.

Zmiana sezonów a afty

Badania wskazują, że jesienne przesilenie może mieć wpływ na układ odpornościowy. Krótsze dni i dłuższe noce wpływają na produkcję melatoniny, hormonu regulującego cykle snu, co może zaburzać naturalne rytmy organizmu i osłabiać odporność. To właśnie osłabiona odporność często prowadzi do pojawienia się owrzodzeń aftowych, gdyż organizm jest mniej skuteczny w walce z czynnikami wyzwalającymi ich tworzenie.

Dodatkowo, zmieniająca się dieta – mniejsza ilość świeżych warzyw i owoców – może przyczyniać się do niedoborów witaminowych, szczególnie witaminy B12, kwasu foliowego, żelaza i cynku, które są niezbędne dla zdrowia jamy ustnej. Zmiany temperatur i suche powietrze w ogrzewanych pomieszczeniach również mogą wywoływać podrażnienia błony śluzowej jamy ustnej, tworząc sprzyjające warunki dla rozwoju aft.

Metody leczenia aft

Choć afty zwykle ustępują same po 1-2 tygodniach, istnieje kilka metod, które mogą przyspieszyć gojenie i ulżyć ból.

Sondaż: prawie połowa Polaków uważa, że PiS odzyska władzę po wyborach w 2027 r. W akcji 48 strażaków z kilku jednostek

1. Ochrona przed drażniącymi czynnikami
Zaleca się unikanie twardych, ostrych i kwaśnych pokarmów, które mogą drażnić owrzodzenia. Zamiast tego, preferuj miękkie i łatwo przyswajalne jedzenie, które nie podrażni ran.

2. Środki przeciwbólowe i przeciwzapalne
Apteki oferują szeroką gamę produktów dostępnych bez recepty, które mogą przynieść ulgę. Są to m.in. żele znieczulające z lidokainą, płyny antyseptyczne, a także niesteroidowe leki przeciwzapalne, które zmniejszają ból i stan zapalny.

3. Płukanki ustne
Domowe płukanki, jak roztwór soli lub sody oczyszczonej, mogą wspomagać gojenie i zapobiegać infekcjom. Należy jednak pamiętać, aby płukać delikatnie, by nie podrażnić jeszcze bardziej wrażliwej błony śluzowej.

4. Suplementacja
Jesień to dobry moment, aby zastanowić się nad suplementacją witamin i minerałów wspomagających zdrowie jamy ustnej, szczególnie jeśli dieta jest uboższa w świeże produkty.

5. Higiena jamy ustnej
Delikatne szczotkowanie zębów miękką szczoteczką i regularne stosowanie nici dentystycznej pomagają utrzymać jamę ustną w czystości i zdrowiu, co jest kluczowe w zapobieganiu aftom.

Kiedy udać się do specjalisty?

Jeśli afty są duże, nie goją się przez dłuższy czas, są szczególnie bolesne lub pojawiają się często, należy zasięgnąć porady lekarza lub stomatologa

Naturalne Metody Walki z Aftami

Wśród naturalnych metod leczenia aft, istnieje wiele domowych sposobów, które mogą przynieść ulgę i wspomóc proces gojenia.

1. Miód

Dzięki swoim właściwościom antybakteryjnym i gojącym, miód może być stosowany bezpośrednio na aftę. Jego lepka konsystencja tworzy ochronną warstwę, a naturalne składniki przyspieszają regenerację tkanki.

2. Aloes

Żel aloesowy, znany ze swoich właściwości łagodzących i przeciwzapalnych, może być stosowany bezpośrednio na aftę. Pochodzące z aloesu substancje wspomagają gojenie i mogą zmniejszać ból.

3. Olej kokosowy

Olej kokosowy, używany w technice "oil pulling" (płukanie ust olejem), może pomagać w usuwaniu bakterii i zmniejszaniu stanu zapalnego. Należy płukać usta olejem kokosowym przez kilka minut, a następnie wypluć.

4. Woda z cytryną

Choć kwaśne pokarmy zazwyczaj nie są zalecane przy aftach, rozcieńczona woda z cytryną może pomagać w utrzymaniu odpowiedniego pH w jamie ustnej, co może zapobiegać rozwojowi bakterii.

5. Herbata z szałwii

Szałwia ma właściwości antyseptyczne i przeciwzapalne. Płukanka z naparu szałwiowej może działać kojąco na błonę śluzową jamy ustnej.

6. Goździki

Goździki, stosowane w postaci olejku lub jako płukanka, mogą działać znieczulająco dzięki zawartości eugenolu. Małe ilości olejku goździkowego można delikatnie nałożyć na aftę.

7. Kompres z czarnej herbaty

Torebka czarnej herbaty, po zaparzeniu i ostygnięciu, może być stosowana jako kompres na aftę. Taniny zawarte w herbacie mają właściwości ściągające i mogą pomagać w zmniejszeniu bólu.

Przy stosowaniu naturalnych metod ważne jest, aby zwracać uwagę na reakcję organizmu, ponieważ nawet naturalne substancje mogą wywoływać alergie lub podrażnienia. W przypadku nasilonych objawów lub braku poprawy, zawsze należy skonsultować się z lekarzem.